Ολιστική θεραπευτική - Ιπποκράτης

«Δεν πρέπει ν' απασχολεί καθόλου το γιατρό η αμοιβή του, αλλά περισσότερο να φροντίζει για την καλή του φήμη.»

Ο Ιπποκράτης ο Κώος (Κως 460 π.Χ. - Λάρισα 377 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας γιατρός και θεωρείται η κορυφαία προσωπικότητα στην ιστορία της ιατρικής. Αναφέρεται ως ο πατέρας της σύγχρονης ιατρικής σε αναγνώριση της συνεισφοράς του στο πεδίο της ιατρικής επιστήμης ως ο ιδρυτής της Ιπποκρατικής Ιατρικής Σχολής. Η ευρύτερη και φαεινότερη ιατρική διάνοια, ο δημιουργός της επιστημονικής ιατρικής, ο πρώτος που ταξινόμησε συστηματικά την ιατρική και επιχείρησε μια μεθοδευμένη θεραπεία των νοσημάτων. Από τον πατέρα του ήταν 18ος έγγονος του Ασκληπιού. Ο Ιπποκράτης έζησε στην Ελλάδα κατά τον χρυσό αιώνα. Περιόδευσε, όπως λέγεται, στη Θεσσαλία, τη Θράκη, τη Θάσο, τη Σκυθία, πιθανώς δε και στη Μέση Αίγυπτο. Είναι ο πρώτος που θεμελίωσε την επιστημονική ιατρική όπως βεβαιώνει και ο Γαληνός. Τα έργα του είναι προϊόντα έξοχης παρατήρησης, εμπειρίας και σπάνιου ορθολογισμού. Ουσιαστικά αποτελούν το μεγαλύτερο σταθμό στην πορεία της Ελληνικής ιατρικής.

O Ιπποκράτης θεωρεί ότι τα πάντα προέρχονται από τα 4 στοιχεία, σε καθένα από τα οποία ανταποκρίνεται η ιδιότητα του ψυχρού, του ξηρού, του θερμού, του υγρού. Στα στερεά συστατικά του σώματος υπερισχύει το γαιώδες και στα υγρά το υδατώδες. Συνεκτική ουσία των πάντων είναι το πνεύμα, έμφυτο και θερμό στον άνθρωπο, που εδρεύει στην καρδιά. Θεμελιώδη υγρά του σώματος είναι το αίμα, το φλέγμα, η κίτρινη και η μαύρη χολή. Από την ισορροπία και την ανισορροπία τους εξαρτάται η υγεία ή η νόσος. Στο σώμα ενυπάρχει μια ιδιαίτερη ζωική δύναμη, η φύσις. Από αυτή τη δύναμη εξαρτάται η συντήρηση, η ανάπτυξη, αλλά και η θεραπεία του σώματος και η επαναφορά του από την παθολογική κατάσταση στη φυσιολογική. Αυτή είναι και η μεγαλοφυέστερη σύλληψη της διάνοιας του Ιπποκράτη, ο οποίος δικαιώνεται σήμερα από τις σύγχρονες απόψεις περί υγείας και ισορροπίας του βιο-ενεργειακού δυναμικού του οργανισμού. Άλλωστε ο Ιπποκράτης δεν εντοπίζει τη νόσο στα όργανα. Θεωρεί πως ο οργανισμός νοσεί ή θεραπεύεται ως σύνολο και έτσι ο ασθενής αντιμετωπίζεται με ένα τελείως διαφορετικό μάτι και προοπτική. Είναι δηλαδή γνήσιος ολιστικός θεραπευτής ο οποίος ξεχώρισε την ιατρική από τη θρησκεία και τη μαγεία. Στις θεωρητικές του αντιλήψεις είχε ως βάση τις επισταμένες παρατηρήσεις που έκανε πάνω στους ασθενείς. Υποστήριξε ότι οι ασθένειες οφείλονται σε παθολογικές διαταραχές, όπως επέρχονται στους χυμούς του σώματος. Διαπίστωσε πως, επί όσο διάστημα υπάρχει φυσιολογική σχέση ανάμεσα στα θεμελιώδη υγρά του σώματος, ο οργανισμός λειτουργεί κανονικά όντας υγιής ("ευκρασία"). Αντίθετα, στις περιπτώσεις που διαταράσσεται η ισορροπία, επέρχονται διαταραχές στη φυσιολογική λειτουργία. ο οργανισμός νοσεί ("δυσκρασία"). Διερευνούσε κάθε συνήθεια του ασθενή και ιδιαίτερα τις διαιτητικές του συνήθειες, καθώς και την ψυχική κατάσταση. Η Ιπποκρατική μεθοδολογία έχει τρεις θεμελιώδεις αρχές: την κλινική παρατήρηση, την εμπειρία και τον ορθολογισμό. Και στηρίζεται στη νοσολογική τριαδική αρχή: άρρωστος, αρρώστια και ιατρός. Για το σκοπό αυτό, ο Ιπποκράτης πίστευε ότι η ανάπαυση είναι κεφαλαιώδους σημασίας. Παρακολουθούσε τις διάφορες επιδημίες που εμφανίζονταν στη διάρκεια κάθε έτους και έκανε σοβαρές παρατηρήσεις, που καταπλήσσουν σήμερα τους γιατρούς που τις μελετούν. 

Έργο:

Τα έργα που αποτελούν την Ιπποκράτειο Συλλογή είναι 59 στον αριθμό, γράφτηκαν στην ιωνική διάλεκτο και είναι τα αρχαιότερα μνημεία ακριβούς επιστημονικής ιατρικής. Χωρίζονται σε τομείς. 

Γενικής φύσης είναι: 

• Ο Όρκος, 
• ο Νόμος, 
• Περί Αρχαίας Ιατρικής, 
• Περί Ιατρού, 
• Περί Τέχνης, 
• Περί Ευσχημοσύνης, 
• Παραγγελίαι,
• Αφορισμοί. 

Ανατομικά και φυσιολογικά είναι τα: 

• Περί Ανατομής, 
• Περί Καρδίας, 
• Περί Σαρκών, 
• Περί Αδένων, 
• Περί Οστέων Φύσεως, 
• Περί Γονής, 
• Περί Φύσεως Παιδίου, 
• Διαιτητικά, 
• Περί Τροφής, 
• Περί Διαίτης, 
• Περί Διαίτης Υγιεινής. 

Γενικής παθολογίας είναι τα: 

• Περί Αέρων, Υδάτων και Τόπων, 
• Περί Χυμών, 
• Περί Κρίσεων, 
• Περί Κρισίμων, 
• Περί Εβδομάδων, 
• Περί Φυσών. 

Στην προγνωστική ιατρική ανήκουν τα: 

• Προγνωστικόν, 
• Προρρητικόν,
• Κωακαί Προγνώσεις. 

Στην ειδική νοσολογία τα: 

• Περί Επιδημιών, 
• Περί Παθών, 
• Περί Νόσων,
• Περί των Εντός Παθών, 
• Περί της Ιερής Νόσου,
• Περί Τύπων των κατ’ άνθρωπον.

 Στη Θεραπευτική ανήκουν τα: 

• Περί Διαίτης Οξέων,
• Περί Υγρών Χρήσιος. 

Στη χειρουργική ανήκουν τα: 

• Κατ’ Ιατρείον, 
• Περί Ελκών, 
• Περί Αιμοροϊδων, 
• Περί Συρίγγων, 
• Περί των εν τη Κεφαλή Τραυμάτων,
• Περί Αγμών, 
• Περί Άρθρων. Μολχικός. 

Στην οφθαλμολογία ανήκει το Περί Όψεως.

Στη μαιευτική και τη γυναικολογία τα: 

• Περί Παρθενίων, 
• Περί Γυναικείας Φύσεως, 
• Περί Γυναικείων Α’, Β’, 
• Περί Αφόρων, 
• Περί Επικυήσεως, 
• Περί Επταμήνου και Οκταμήνου, 
• Περί Εγκατατομής Εμβρύου. 

Τέλος στην Παιδιατρική ανήκει το Περί Οδοντοφυίης.